Θεωρείται ότι υπάρχουν 50 διαφορετικά είδη Σεξουαλικά Μεταδιδόμενων Νοσημάτων (Σ.Μ.Ν.) (αφροδίσια νοσήματα) τα οποία στην πλειονότητά τους είναι εύκολα αντιμετωπίσιμα και ιάσιμα.

Ορισμένα εξ’ αυτών ωστόσο ενδέχεται να αποδειχθούν εξαιρετικά επικίνδυνα, αφού μπορεί να αποτελέσουν αιτία αποβολών, υπογονιμότητας, σπανιότατα ακόμη και θανάτου.

Εκτιμάται ότι το ήμισυ των προσβαλλόμενων ατόμων ανήκει στην ηλικιακή ομάδα των 15-24 ετών.

 

Ποια συμπτώματα εμφανίζουν τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα

Τα περισσότερα Σεξουαλικά Μεταδιδόμενα Νοσήματα εκδηλώνονται με παρόμοια συμπτωματολογία όπως:

> κνησμός (φαγούρα),

> ασυνήθιστη έκκριση υγρών από τον κόλπο ή την ουρήθρα,

> κάψιμο κατά τη σεξουαλική επαφή ή την ούρηση,

> πόνο,

> εξανθήματα, εξογκώματα ή πληγές στην περιοχή των γεννητικών οργάνων ή γύρω από αυτά.

Συχνά η προσβολή δεν γίνεται αντιληπτή καθώς τα συμπτώματα είτε καθυστερούν να εμφανιστούν, είναι ήπια ή και ανύπαρκτα.  Ο σεξουαλικός σύντροφος θα πρέπει επίσης να ελέγχεται και συχνά λαμβάνει κι αυτός θεραπεία.

Τα 10 συνηθέστερα Σεξουαλικά Μεταδιδόμενα Νοσήματα

 

   HPV Μόλυνση (Κονδυλώματα – Τραχηλικές κυτταρικές αλλοιώσεις)

Είναι ιογενής μόλυνση από τον ιό HPV. Αποτελεί την συχνότερη σεξουαλικά μεταδιδόμενη νόσο στις μέρες μας, σε ποσοστό 80% των σεξουαλικά δραστήριων γυναικών. Οι περισσότερες φορείς του ιού είναι ασυμπτωματικές.

Έως σήμερα έχουν απομονωθεί περισσότεροι από 100 διαφορετικοί τύποι (μεταλλάξεις) του HPV ιού. Οι 80 εξ αυτών προσβάλουν τα γεννητικά όργανα. Ο ιός μεταδίδεται πολύ εύκολα με κάθε τύπο σεξουαλικής επαφής. Είναι υπεύθυνος για ποικίλες κλινικές εκδηλώσεις στα γεννητικά όργανα, υπό τη μορφή κονδυλωμάτων (αιδοίο / κόλπος / περίνεο / εφήβαιο) έως και κυτταρικών αλλοιώσεων (δυσπλασίες ή/και καρκίνος) στον τράχηλο της μήτρας, τον πρωκτό, ακόμη και τον λάρυγγα. Ο σεξουαλικός σύντροφος θα πρέπει πάντα να ελέγχεται. Ο ιός μεταδίδεται επίσης και από τη μολυσμένη μητέρα στο νεογνό κατά τη διάρκεια του φυσιολογικού τοκετού. Η θεραπεία είναι είτε φαρμακευτική ή χειρουργική. Ο προφυλακτικός εμβολιασμός έναντι του HPV ιού συστήνεται για όλα τα νεαρά άτομα ανεξαρτήτως του φύλου.

   Χλαμύδια

Πρόκειται για βακτηριακή λοίμωξη από το μικρόβιο Χλαμύδια trachomatis πού δεν υπάρχει φυσιολογικά στον κόλπο. Το μικρόβιο αυτό μεταδίδεται με κάθε μορφής σεξουαλική επαφή. Εγκαθίσταται στον τράχηλο της μήτρας απ’ όπου μπορεί να “μετακινηθεί” προς το εσωτερικό της και τις σάλπιγγες, προκαλώντας τοπική φλεγμονή η οποία ενδέχεται να οδηγήσει σε υπογονιμότητα ή/και εξωμήτρια κύηση. Μεταδίδεται και από τη μολυσμένη μητέρα στο νεογνό κατά τη διάρκεια του φυσιολογικού τοκετού. Τα συμπτώματα είναι όμοια με αυτά άλλων Σ.Μ.Ν.: έκκριση υγρών, τσούξιμο κατά την ούρηση κ.α.

Τόσο η ασθενής όσο και ο σεξουαλικός σύντροφος πρέπει να λάβουν φαρμακευτική θεραπεία.

   Γονόρροια (βλεννόρροια)

Είναι επίσης βακτηριακή μόλυνση. Προκαλείται από το μικρόβιο Ναϊσσέρια της γονόρροιας πού δεν αποτελεί μέρος της φυσιολογικής χλωρίδας του κόλπου. Τα συμπτώματα είναι συνήθως ήπια και πολλές γυναίκες τα παρερμηνεύουν ως κολπίτιδα από κοινά βακτήρια. Το μικρόβιο εγκαθίσταται συνήθως στην ουρήθρα, το ορθό, τον τράχηλο της μήτρας αλλά και στο λάρυγγα. Υπάρχει περίπτωση να μολυνθούν και τα νεογνά κατά τη διάρκεια του φυσιολογικού τοκετού εφόσον νοσεί η μητέρα. Η νόσος μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις εάν δε ληφθεί έγκαιρα φαρμακευτική θεραπεία.

   Σύφιλη

Οφείλεται κι αυτή σε βακτήριο (treponema pallidum). Επειδή πλέον συναντάται σπάνια και εφόσον μιμείται πολλά από τα συμπτώματα άλλων Σ.Μ.Ν. η διάγνωσή της είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Ξεκινά με την εμφάνιση μιας ανώδυνης μικροσκοπικής πληγής στα γεννητικά όργανα (έλκος) το οποίο μπορεί να περάσει εντελώς απαρατήρητο. Η νόσος παραμείνει ασυμπτωματική (σε λανθάνουσα κατάσταση) για πολλά (10 έως 20) έτη ωστόσο το βακτήριο της σύφιλης επιτίθεται στα εσωτερικά όργανα, τους μύες, την καρδιά, τον εγκέφαλο, τα νεύρα, τα μάτια και τις αρθρώσεις, διέρχεται τον πλακούντα προσβάλλοντας και το έμβρυο. Η αντιμετώπιση είναι φαρμακευτική.

   Τριχομονάδες

Το πρωτόζωο trichomonas vaginalis, το οποίο προσβάλει τον κόλπο ή/και την ουρήθρα, είναι ο υπεύθυνος παράγοντας. Τα συνηθέστερα συμπτώματα είναι τα υδαρή κιτρινωπά δύσοσμα υγρά, ο κνησμός και ο τοπικός ερεθισμός. Μεταδίδεται με τη σεξουαλική επαφή η γυναίκα ωστόσο είναι δυνατόν να μολυνθεί από πισινές ή μπανιέρες, από πετσέτες ή μαγιό.

Τόσο η ασθενής όσο και ο σεξουαλικός σύντροφος πρέπει να λάβουν φαρμακευτική θεραπεία.

   Έρπης των γεννητικών οργάνων

Πρόκειται επίσης για ιογενή λοίμωξη. Μεταδίδεται με κάθε μορφή σεξουαλικής επαφής. Προκαλεί μικρές επώδυνες πληγές στα γεννητικά όργανα (ή/και το στόμα). Τα συμπτώματα εμφανίζονται περιοδικά παρουσιάζοντας εξάρσεις και υφέσεις. Μπορεί να μεταδοθεί ακόμη κι όταν δεν υπάρχουν συμπτώματα, όπως επίσης και από τη μητέρα στο νεογνό κατά τη διάρκεια του φυσιολογικού τοκετού εάν νοσεί η μητέρα. Δεν υπάρχει “μόνιμη” θεραπεία (παρά μόνο φαρμακευτική, ανακουφιστική των συμπτωμάτων)

   Ηπατίτιδα

Οι ιογενείς ηπατίτιδες Β και C συγκαταλέγονται στα Σεξουαλικά Μεταδιδόμενα Νοσήματα. Η ηπατίτιδα Β μεταδίδεται τόσο με τα σωματικά υγρά όσο και με το αίμα, ενώ η C συχνότερα με το αίμα. Η μόλυνση από τους ιούς αυτούς μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά (έως και θανατηφόρα) προβλήματα από το ήπαρ, καθιστώντας έτσι την νόσο ένα από τα πιο επικίνδυνα Σ.Μ.Ν. Εκδηλώνονται με γενικευμένη, άτυπη συμπτωματολογία (κούραση, ανορεξία, φαγούρα, κοιλιακό πόνο, απώλεια βάρους κ.α.). Οι θετικές για ηπατίτιδα Β γυναίκες και αυτές με πρόσφατη λοίμωξη κατά το τρίτο τρίμηνο της κύησης ενδέχεται να μεταδώσουν τη μόλυνση στο νεογνό, ενώ μικρότερο ποσοστό θετικών για ηπατίτιδα C γυναικών μεταδίδει κατά τον τοκετό τη νόσο. Μόνο συμπτωματική φαρμακευτική θεραπεία διατίθεται για τη νόσο αλλά και προφυλακτικός εμβολιασμός.

   AIDS

Η μόλυνση από τον ιό HIV δε θεραπεύεται και οδηγεί τελικά στο θάνατο. Αν και το AIDS δεν αποτελεί ένα από τα συχνότερα Σεξουαλικά Μεταδιδόμενα Νοσήματα είναι σίγουρα το πιο σοβαρό. Άτομα προσβεβλημένα από άλλα Σ.Μ.Ν. που προκαλούν πληγές και εκδορές, έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να προσβληθούν και από AIDS. Τα συμπτώματα της νόσου καθυστερούν (από λίγες εβδομάδες έως και 15 έτη) να παρουσιαστούν και είναι γενικευμένα και άτυπα. Τα πιο συνηθισμένα ειναι ο πυρετός, ο πονόλαιμος, η διόγκωση των λεμφαδένων, η εύκολη κόπωση, η απώλεια βάρους, η επιρρέπεια στις λοιμώξεις κ.α. Η χορήγηση κατάλληλων φαρμακευτικών σκευασμάτων στη μητέρα, κατά την διάρκεια της κύησης, και στο νεογνό, κατά τη διάρκεια και μετά τον τοκετό, άλλα και η διενέργεια καισαρικής τομής καθώς και η αποφυγή του θηλασμού έχουν περιορίσει σημαντικά τον κίνδυνο μετάδοσης του ίου στο νεογνό.

Μόνο συμπτωματική φαρμακευτική θεραπεία διατίθεται για τη νόσο.

   Κυτταρομεγαλοϊός

Μεταδίδεται κι αυτός με τη στενή επαφή (φιλί, σεξουαλική επαφή). Εκτιμάται ότι το 70-80% των ενηλίκων έχει μολυνθεί απ΄ αυτόν (συχνότερα οι γυναίκες). Με πολύ μικρή πιθανότητα ενδέχεται να μεταδοθεί από τη μητέρα στο έμβρυο κατά την κύηση, είτε στο νεογνό κατά τον τοκετό ή το θηλασμό. Σπανιότατα προκαλεί ήπια και άτυπα (χαμηλό πυρετό, κούραση, ανορεξία, λεμφαδενίτιδα) συμπτώματα. Δεν υπάρχει “μόνιμη” παρά μόνο ανακουφιστική, των συμπτωμάτων, φαρμακευτική θεραπεία.

   Φθειρίαση των γεννητικών οργάνων

Οι ψείρες (παρασιτικά έντομα) ζουν και αναπαράγονται στις τρίχες του εφήβαιου και μεταδίδονται τόσο δια της σεξουαλικής επαφής αλλά και με πετσέτες, εσώρουχα, μαγιό. Είναι ορατές “δια γυμνού οφθαλμού” κατά την κλινική εξέταση. Δεν είναι επικίνδυνες για την υγεία όμως προκαλούν έντονο κνησμό / ξεσμό με επακόλουθο τον τοπικό ερεθισμό. Η ανταπόκριση των προσβεβλημένων ατόμων είναι άμεση με τοπικά εφαρμοζόμενη φαρμακευτική θεραπεία.

Πρόληψη

Για την καλύτερη προστασία από τα Σεξουαλικά Μεταδιδόμενα Νοσήματα επιβάλλεται η χρήση ανδρικού προφυλακτικού κατά και σε κάθε σεξουαλική επαφή. Επίσης είναι αναγκαίο τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες να ελέγχονται προληπτικώς περιοδικά.

Ποια ΔΕΝ αποτελούν Σεξουαλικά Μεταδιδόμενα Νοσήματα

Η βακτηριακή κολπίτιδα και η μυκητιασική κολπίτιδα συχνά, αλλά λανθασμένα, συγκαταλέγονται μεταξύ των Σεξουαλικά Μεταδιδόμενων Νοσημάτων. Οι λοιμώξεις αυτές είναι ουσιαστικά αποτέλεσμα διαταραχής της ισορροπίας της χλωρίδας του κόλπου με συνέπεια τον υπερπολλαπλασιασμό και επικράτηση κάποιων εκ των μικροοργανισμών (στρεπτόκοκκος, σταφυλόκοκκος, αιμόφιλος, μύκητες) εις βάρος των υπολοίπων μικροβίων που φυσιολογικά υπάρχουν στον κόλπο. Προσβάλλονται γυναίκες κάθε ηλικίας, ανεξαρτήτως σεξουαλικής δραστηριότητας, ακόμη κι αυτές που δεν είχαν ποτέ σεξουαλική επαφή και εξ αυτού του λόγου δεν απαιτείται έλεγχος ή θεραπεία και του σεξουαλικού συντρόφου.