ΠΟΙΟΙ ΤΥΠΟΙ ΑΠΟΒΟΛΗΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ

Οι αποβολές διακρίνονται σε πρώιμες και όψιμες. Το όριο μεταξύ αυτών είναι η 13^η εβδομάδα της κύησης. Μία στις 6 επιβεβαιωμένες εγκυμοσύνες καταλήγει σε αποβολή, συνήθως πριν από τη 13^η εβδομάδα.

ΠΡΩΙΜΗ ΑΠΟΒΟΛΗ

Μία πρώιμη αποβολή μπορεί να ξεκινήσει ως ελαφρά (σταγονοειδής) αιμορραγία, η οποία μπορεί να διαρκεί για ημέρες. Συχνά αποβάλλονται και πήγματα (κομμάτια) αίματος στα οποία πιθανόν να περιέχεται το έμβρυο. Τακτικά συνυπάρχουν πόνοι, σαν αυτοί της περιόδου, στην κοιλιά και στην μέση, αλλά παρατηρούνται και αποβολές χωρίς πόνο. Μερικές φορές η αποβολή μπορεί να συμβεί πολύ γρήγορα χωρίς να προηγηθεί αιμορραγία.

Σε σπάνιες περιπτώσεις τα προϊόντα της σύλληψης αποβάλλονται πλήρως από τη μήτρα χωρίς ιατρική παρέμβαση (τελεία αποβολή) και τα συμπτώματα υποχωρούν εντελώς. Επειδή όμως αυτό δεν συμβαίνει συχνά (παλίνδρομος αποβολή) είναι απαραίτητο να γίνει επέμβαση εκκένωσης της μήτρας (απόξεση). Αυτό απαιτείται για να σταματήσει η αιμορραγία και να αποφευχθούν οι λοιμώξεις.

ΟΨΙΜΗ ΑΠΟΒΟΛΗ

Όσο αργότερα συμβαίνει μία αποβολή, τόσο περισσότερο μοιάζει με ένα κοινό τοκετό. Μπορεί κι εδώ να εμφανιστεί κολπική αιμορραγία, ή/και να ¨σπάσουν τα νερά¨. Οι πόνοι μοιάζουν με πόνο τοκετού (με διαλείμματα ηρεμίας μεταξύ τους) και η αποβολή ολοκληρώνεται με την ¨γέννηση¨ του νεκρού εμβρύου.

Σε αυτή την περίπτωση η πιθανότητα αυτόματης πλήρους εκκένωσης της μήτρας (τελεία αποβολή) είναι πολύ μικρή. Συνεπώς απαιτείται, σχεδόν πάντα, απόξεση ώστε να αδειάσει εντελώς η μήτρα από τα υπολείμματα.

Ύστερα από μια όψιμη αποβολή ειναι απαραίτητη η ολιγοήμερη παραμονή στο νοσοκομείο όπου, πέραν της μετεγχειρητικής παρακολούθησης, χορηγείται επίσης φαρμακευτική αγωγή για την αποτροπή παράγωγης γάλακτος.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΜΙΑΣ ΑΠΟΒΟΛΗΣ

Αρκετές γυναίκες, λανθασμένα, θεωρούν ότι με τις ενέργειές τους πιθανών να προκάλεσαν την αποβολή. Ωστόσο οι περισσότερες αποβολές οφείλονται σε “λάθος” της φύσης η οποία δεν είναι πάντα τέλεια. Όταν το γονιμοποιημένο ωάριο ή το έμβρυο δεν αναπτύσσεται φυσιολογικά, ο οργανισμός θα απαλλαγεί από αυτό. Επειδή, συνήθως, είναι  αδύνατο να εντοπιστεί εκ των υστέρων το αίτιο που προκάλεσε μία αποβολή δεν θεωρείται σκόπιμο να προσπαθήσουμε να διερευνήσουμε κάθε αποβολή.

Οι συνηθέστερες αιτίες μιας αποβολής ειναι οι ακόλουθες:

Ι.    ΧΡΩΜΟΣΩΜΙΚΕΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ

Περίπου το ήμισυ όλων των αποβολών οφείλονται σε σφάλματα στο γενετικό υλικό (χρωμοσώματα) του εμβρύου. Τέτοια σφάλματα αποτελούν “λάθη της φύσης”, αλλά μπορεί να προκληθούν και από εξωτερικούς παράγοντες. Τα σφάλματα μπορεί επίσης να υπάρχουν και στο γενετικό υλικό των γονέων που κληρονομεί, μέσω του ωαρίου και του σπερματοζωαρίου, το έμβρυο. Εάν ένα ζευγάρι έχει αρκετές αποβολές, η έρευνα συνήθως περιλαμβάνει χρωμοσωμικές εξετάσεις.

ΙΙ.   ΗΛΙΚΙΑ ΤΩΝ ΩΑΡΙΩΝ

Όσο περισσότερο καθυστερεί, με την αύξηση της ηλικίας, η γονιμοποίηση των αποθεμάτων των ωαρίων στις ωοθήκες της γυναικάς τόσο αυξάνουν οι πιθανότητες για αποβολή.

ΙΙΙ.  ΔΙΑΚΟΠΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΜΒΡΥΟΥ

Μετά τη γονιμοποίηση το ωάριο χωρίζεται σε όλο και περισσότερα κύτταρα. Το σώμα του εμβρύου, ο πλακούντας και ο ομφάλιος λώρος αρχίζουν να σχηματίζονται. Ωστόσο, όχι τόσο σπάνια, η ανάπτυξη αυτή μπορεί να σταματήσει και το έμβρυο απορρίπτεται. Πολύ πρώιμες αποβολές συχνά οφείλονται σε αυτό το γεγονός.

Ένα από τα αίτια που οδηγεί σε αυτό είναι η ανεπάρκεια μιας ορμόνης (προγεστερόνη) η οποία υποστηρίζει τη διατήρηση και την εξέλιξη της κύησης. Μια άλλη αιτία μπορεί να είναι η εσφαλμένη ανοσολογική απάντηση της μητέρας προς το κύημα. Δηλαδή το σώμα της μητέρας αντιδρά έναντι του γονιμοποιημένου ωαρίου με τον ίδιο τρόπο που θα απωθήσει ένα μεταμοσχευμένο όργανο ή άλλο ξένο σώμα. Αυτός ο μηχανισμός απόρριψης υπόκειται σε έρευνα.

IV.   ΜΟΛΥΝΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ

Ο πλακούντας παρέχει στο έμβρυο ικανοποιητική προστασία (φραγμό) από τις λοιμώξεις της μητέρας. Ωστόσο συμβαίνει κάποια μικρόβια ή ιοί όπως ο κυτταρομεγαλοϊός, οι ερπητοϊοί, η βρουκέλλα, το τοξόπλασμα, τα χλαμύδια κ.α. να περνούν αυτό το εμπόδιο και να μολύνουν τελικά το έμβρυο. Μερικές φορές η μόλυνση αυτή οδηγεί σε αποβολή του κυήματος. Υπάρχει υποψία ότι και οι ιοί της γρίπης, μερικές φορές, προκαλούν αποβολή. Σε σπάνιες περιπτώσεις και άλλες καταστάσεις με υψηλό πυρετό στις αρχές της εγκυμοσύνης ενδέχεται να οδηγήσουν σε αποβολή.

V.    ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ ΚΑΙ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ

Η εγκυμοσύνη μπορεί να καταλήξει σε αποβολή όταν η προσκόλληση του γονιμοποιημένου ωαρίου στο τοίχωμα της μητρικής κοιλότητας και η περαιτέρω ανάπτυξη του εμβρύου εμποδίζονται. Πιθανά αίτια για κάτι τέτοιο είναι:

>  συγγενείς ανωμαλίες διάπλασης της μήτρας (π.χ. διαφράγματα),

>  επίκτητες βλάβες της μήτρας (π.χ. ενδομητρικές συμφύσεις) 

>  παθήσεις της μήτρας (π.χ. πολύποδες, ινομυώματα). 

Μερικές φορές χειρουργικές επεμβάσεις διορθώνουν αυτές τις ανωμαλίες.

Αίτιο επίσης όψιμης αποβολής μπορεί να είναι και η ανεπάρκεια του τραχήλου (λόγω συγγενών ή επίκτητων, ανατομικών ή λειτουργικών ανωμαλιών). Στις περιπτώσεις ανεπάρκειας ο τράχηλος δεν κλείνει σφιχτά και αδυνατεί να συγκρατήσει το έμβρυο εντός της μήτρας. Η ανωμαλία αυτή είναι σπάνια, αλλά μπορεί να αντιμετωπιστεί επεμβατικά με την περίδεση του τραχήλου κατά τη διάρκεια της κύησης.

VI.   ΚΑΠΝΟΣ, ΟΙΝΟΠΝΕΥΜΑ, ΚΑΦΕΙΝΗ

Έχει διαπιστωθεί ότι ο κίνδυνος αποβολής είναι ελαφρώς αυξημένος σε κατάχρηση κατανάλωσης αυτών των ουσιών. Κανείς δεν μπορεί να πει ποιος βαθμός κατανάλωσης αυτών αυξάνει τον κίνδυνο αποβολής. Συνεπώς καλό είναι ή να αποφεύγονται εντελώς ή να περιορίζεται στο ελάχιστο η κατανάλωσή τους.

VII.  ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ – ΦΑΡΜΑΚΑ

Ορισμένες παθήσεις της μητέρας καθώς και κάποια φάρμακα που λαμβάνει μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά γενετικά ελαττώματα στο έμβρυο τα οποία στη συνέχεια να οδηγούν στην αποβολή του, όπως:

>  το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών,

>  οι νεφροπάθειες,

>  η υπέρταση,

>  η φυματίωση,

>  ο σακχαρώδης διαβήτης,

>  οι θυρεοειδοπάθειες,

>  κάποια φάρμακα για την ακμή,

>  μερικά αντιφλεγμονώδη σκευάσματα,

>  ορισμένα αντιυπερτασικά κ.α.

VIII.  ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΓΚΥΟΥ ΣΕ ΕΠΙΒΛΑΒΕΙΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

Η υψηλή έκθεση σε οργανικούς διαλύτες, βαρέα μέταλλα, παρασιτοκτόνα, ηλεκτρική ενέργεια, ακτινοβολία (υπεριώδη, ακτίνες Χ) έχει ενοχοποιηθεί, σε μερικές μελέτες, ότι αυξάνει κάπως τη συχνότητα των αποβολών. Άλλες μελέτες πάλι δεν μπόρεσαν να αποδείξουν κάτι τέτοιο. Καλό είναι πάντως γυναίκες οι οποίες εκτίθενται στο χώρο εργασίας τους σε τέτοιος παράγοντες να μετακινούνται σε ασφαλέστερες θέσεις εργασίας.

Τι ΔΕΝ αποτελεί παράγοντα κινδύνου για αποβολή

1)  ΟΘΟΝΕΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ

Οι οθόνες εκπέμπουν ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Μελέτες που έχουν δημοσιευθεί μέχρι στιγμής δεν δείχνουν ότι η εργασία μπροστά σε οθόνη αποτελεί παράγοντα κινδύνου για αποβολή.

2)  ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ, ΑΡΣΗ ΒΑΡΩΝ, ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΕΠΑΦΗ

Η άσκηση ή η άθληση είναι απίθανο να προκαλέσει αποβολή σε μια γυναίκα που είναι εξοικειωμένη με αυτή την σωματική δραστηριότητα. Οι γυναίκες μπορούν να γυμνάζονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ο μόνος περιορισμός που υπάρχει ειναι η αποφυγή μερικών ασκήσεων / κινήσεων που είναι λιγότερο κατάλληλες για την έγκυο.

Τα ίδια ισχύουν για την άρση βαρών. Μέχρι σήμερα, δηλαδή, δεν υπάρχει κάτι που να αποδεικνύει ότι η, εντός λογικών ορίων, ανύψωση βαρών αυξάνει τον κίνδυνο αποβολής.

Αναφορικά με την σεξουαλική επαφή, εφόσον η εγκυμοσύνη δεν παρουσιάζει προβλήματα, τότε δεν υπάρχει κίνδυνος για αποβολή από την ελεύθερη σεξουαλική επαφή με τον σύντροφό.

3)  ΤΟ ΑΓΧΟΣ / STRESS

Το άγχος έχει διερευνηθεί πολύ προσεκτικά και δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι επηρεάζει τη συχνότητα των αποβολών. Σε ολόκληρο τον κόσμο οι γυναίκες έχουν εκτεθεί σε ποικίλες στρεσογόνες καταστάσεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους. Η ίδια η εγκυμοσύνη μπορεί επίσης να προκαλέσει άγχος.

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΒΟΛΗ

Ίσως χρειαστεί αναρρωτική άδεια, ανάλογα με την εκτίμηση του γυναικολόγου.

Όσες γυναίκες υποβλήθηκαν σε απόξεση ενδεχομένως να έχουν μία μικρή αιματηρή έκκριση που διαρκεί μέχρι δύο εβδομάδες. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, θα πρέπει να αποφεύγονται το μπάνιο (μπανιέρα, θάλασσα) και η σεξουαλική επαφή, καθώς υπάρχει κίνδυνος μόλυνσης της μήτρας.

Η έναρξη των προσπαθειών για νέα εγκυμοσύνη θα πρέπει να καθυστερήσει -τουλάχιστον για μια κανονική περίοδο- ώστε η μήτρα να επουλωθεί πλήρως και να επιστρέψει στην φυσιολογική της κατάσταση.

ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΓΙΑ ΑΛΛΕΣ ΑΠΟΒΟΛΕΣ

Μετά από μια αποβολή είναι γνωστό ότι ο κίνδυνος νέας αποβολής είναι πολύ μικρός για τις περισσότερες γυναίκες.

Εφόσον μία γυναίκα έχει πολλές διαδοχικές αποβολές, θα πρέπει να γίνει διερεύνηση του ζεύγους προκειμένου να προσπαθήσει κανείς να εντοπίσει την αιτία και εάν είναι δυνατό να την θεραπεύει. Σ΄ αυτή την έρευνα κάλο ειναι να περιλαμβάνεται και το εργασιακό περιβάλλον.