Το Χάπι Επόμενης Ημέρας – Επείγουσα Αντισύλληψη

χάπι-επόμενης-ημέρας

 

Επείγουσα είναι η αντισύλληψη ¨έκτακτης ανάγκης¨ που λαμβάνεται με σκοπό να αποτρέψει μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη μετά από ερωτική συνεύρεση κατά τη διάρκεια των “γόνιμων ημερών” (περί το χρόνο δηλαδή της ωορρηξίας). Ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη μπορεί να προκύψει είτε λόγω επαφής χωρίς προφύλαξη, ή ατυχήματος με το προφυλακτικό (ανδρικό, γυναικείο, κολπικό διάφραγμα) ή παράληψης του αντισυλληπτικού χαπιού ή σε περιπτώσεις βιασμού.

Υπάρχουν Δύο Μέθοδοι Επείγουσας Αντισύλληψης

Α) Στην πρώτη μέθοδο κατατάσσεται το ¨χάπι της επόμενης ημέρας¨ που αποτελεί την κυρίαρχη εκ των διαθέσιμων μεθόδων επείγουσας αντισύλληψης. Διακρίνουμε τις ακόλουθες τρεις κατηγορίες:

► Χορηγούνται μεγάλες δόσεις συνηθισμένων αντισυλληπτικών χαπιών ¨Μέθοδος Yuzpe¨ τα οποία περιέχουν συνδυασμό οιστρογόνου και προγεσταγόνου. Αποτελεί την παλαιότερη από τις διαθέσιμες μέθοδος επείγουσας αντισύλληψης. Απαιτείται η χρήση συγκεκριμένων αντισυλληπτικών σκευασμάτων. Λαμβάνονται συνήθως 2 χάπια μαζί κάθε 12 ώρες για 2 ημέρες εντός 72 ωρών από την επικίνδυνη σεξουαλική επαφή. Ασκεί τη δράση της κυρίως εμποδίζοντας ή καθυστερώντας την ωορρηξία, εάν αυτή δεν έχει συμβεί πριν την επαφή. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε γυναίκες στις οποίες απαγορεύεται η χορήγηση των ¨κλασικών¨ αντισυλληπτικών χαπιών. Έχει τη μικρότερη αποτελεσματικότητα από όλες της μεθόδους.

► Χορηγούνται δισκία που περιέχουν την ουσία μιφεπριστόνη η οποία δρα κυρίως εμποδίζοντας την εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου στη μήτρα και ως ένα βαθμό αναστέλλοντας την ωορρηξία. Λαμβάνονται συνήθως 10mg της ουσίας εντός 72 ωρών από την χωρίς προφύλαξη επαφή. Αποτελεί την ποιο σπάνια χρησιμοποιούμενη από τις μεθόδους επείγουσας αντισύλληψης.

►Στην τρίτη κατηγορία ανήκει το ¨κλασικό¨ τελευταίας γενιάς ¨χάπι της επόμενης ημέρας¨. Στην Ελληνική αγορά κυκλοφορούν δύο σκευάσματα που διαφέρουν ως προς την ουσία που περιέχουν, την αποτελεσματικότητα της δράσης τους και ως προς τον χρόνο κατά το οποίο θα πρέπει να ληφθούν ώστε να παρέχουν προστασία (με μέγιστο το διάστημα των πέντε ημερών). Ανάλογα με το σκεύασμα δουν προλαμβάνοντας ή καθυστερώντας την ωορρηξία, εμποδίζοντας τη γονιμοποίηση του ωαρίου ή αποτρέποντας την εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωάριου στη μήτρα. Αποτελεί την ποιο συχνά χρησιμοποιούμενη από όλες τις μεθόδους επείγουσας αντισύλληψης.

Όλα τα ανωτέρω σκευάσματα ενδέχεται να προκαλέσουν κοινές ήπιες και σύντομης διάρκειας παρενέργειες με συνηθέστερες αυτές της αδιαθεσίας, της ναυτίας, του ίλιγγου και σπανιότερες τον πονοκέφαλο, τον πόνο στην κοιλιά, την τάση στους μαστούς, τη διάρροια και τον εμετό. Εαν το ¨χάπι¨ προκαλέσει εμετό στις επόμενες δυο ώρες μετά τη κατάποσή του, υπάρχει πιθανότητα να μην απορροφήθηκε από τον οργανισμό και να μη δράσει αποτελεσματικά. Σε αυτήν την περίπτωση θα χρειαστεί να επαναληφθεί η δόση. Η λήψη αντιεμετικού μια ώρα πριν τη λήψη του αντισυλληπτικού ελαττώνει την επίπτωση και την βαρύτητα της ναυτίας. Επειδή το ¨χάπι της επόμενης ημέρας¨ παρεμβαίνει στο ορμονικό σύστημα της γυναίκας πιθανών να επηρεάσει τον κύκλο της. Ορισμένες γυναίκες παρατηρούν ασυνήθιστες αιμορραγίες στο διάστημα μετά τη λήψη του χαπιού και μέχρι την επόμενή περίοδο. Συνήθως η περίοδος εμφανίζεται τον αναμενόμενο χρόνο, μπορεί όμως να παρουσιαστεί νωρίτερα ή/και να καθυστερήσει μερικές ημέρες. Ορισμένες φορές το αίμα της περιόδου είναι περισσότερο. Μέχρι την εμφάνιση της επόμενης εμμηνόρροιας, συνιστάται οι σεξουαλικές επαφές να πραγματοποιούνται με προφυλακτικό. Για να έχει ¨χάπι της επόμενης ημέρας¨ τη μέγιστη αποτελεσματικότητα, (έως 95%) θα πρέπει να λαμβάνεται το συντομότερο δυνατό μετά την “επικίνδυνη” επαφή αφού η αποτελεσματικότητά του μειώνεται με την πάροδο των ημερών και όχι αργότερα από 5 ημέρες (ανάλογα και με το σκεύασμα). Ένας πρόσθετος παράγοντας που ελαττώνει την αποτελεσματικότητα του χαπιού είναι το αυξημένο σωματικό βάρος. Όλες οι γυναίκες μπορούν να πάρουν το χάπι της επόμενης ημέρας ωστόσο θα πρέπει να αναζητείται και η ιατρική συμβουλή καθώς κάποια από τα σκευάσματα μπορεί να αλληλεπιδράσουν με άλλα φάρμακα. Από τα ανωτέρω γίνεται αντιληπτό πως το ¨χάπι της επόμενης ημέρας¨ δεν υποκαθιστά την κλασική αντισύλληψη, δεν αποτελεί δηλαδή εναλλακτική προς αυτή μέθοδο, αλλά προσωρινό μέτρο και δεν συνιστάται για τακτική χρήση αφού: α) δεν παρέχει προστασία για όλο τον κύκλο της γυναίκας, β) έχει μικρότερη αποτελεσματικότητα από μια μόνιμη μέθοδο αντισύλληψης, γ) μπορεί να διαταράξει τον κύκλο της γυναίκας με συνέπεια να αυξήσει τον κίνδυνο σύλληψης στους επόμενους κύκλους και τέλος δ) με την επαναλαμβανόμενη χρήση του ελαττώνεται η αποτελεσματικότητά του.

 

       B) Στην δεύτερη μέθοδο Επείγουσας Αντισύλληψης κατατάσσεται το ενδομήτριο σπείραμα ¨spiral¨

Το γονιμοποιημένο ωάριο εμφυτεύεται στη μήτρα εντός μιας εβδομάδος ή και αργότερα, εάν η ωορρηξία δεν έχει πραγματοποιηθεί κατά την επικίνδυνη σεξουαλική επαφή. Εφόσον το σπιράλ τοποθετηθεί στην κοιλότητα της μήτρας εντός πέντε ημερών μετά την επαφή παρέχει πλήρη προστασία έναντι μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης, σε σύγκριση δε με το ¨χάπι της επόμενης ημέρας¨ έχει αρκετά μεγαλύτερο ποσοστό αποτελεσματικότητας (έως 99%). Το σπιράλ χρησιμοποιείται συνήθως όταν έχει παρέρθει ο χρόνος κατά τον οποίο μπορεί να ληφθεί το ¨χάπι της επόμενης ημέρας¨. Αφαιρείται στην επομένη περίοδο, ωστόσο μπορεί και να παραμείνει για αρκετά έτη μιας και δύναται να χρησιμοποιηθεί και ως μέθοδος ¨κλασικής¨ αντισύλληψης. Δεν διαταράσσει τον κύκλο της γυναίκας και επιπρόσθετα μέχρι την έλευση της επόμενης εμμηνόρροιας δεν είναι απαραίτητη η χρήση προφυλακτικού κατά τις σεξουαλικές επαφές.Σπάνια προκαλεί κράμπες κατά την περίοδο ή περιόδους με περισσότερο αίμα. Μοναδική αντένδειξη για την τοποθέτηση σπειράματος είναι η ύπαρξη ενεργού πυελικής λοίμωξης.

Συμπερασματικά: Καμία από τις μεθόδους δεν προσφέρει προστασία αν έχει ήδη εμφυτευθεί το γονιμοποιημένο ωάριο στην μήτρα και η εγκυμοσύνη έχει ξεκινήσει, αφού δεν προορίζονται για τερματισμό της κύησης. Η καθυστέρηση της αναμενόμενης περιόδου για περισσότερο από μια εβδομάδα, ή η ασυνήθιστη αιμορραγία κατά τις μέρες της περιόδου θέτει την υποψία εγκυμοσύνης και η γυναίκα θα πρέπει να κάνει ένα τεστ κύησης. Εάν εν τέλει προκύψει εγκυμοσύνη αυτή, εφόσον η γυναίκα το επιθυμεί, μπορεί να συνεχιστεί απρόσκοπτα, ανεξάρτητα από τη μέθοδο επείγουσας αντισύλληψης που χρησιμοποίησε.

 

ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Απαιτείται έλεγχος πριν τη χρήση Επείγουσας Αντισύλληψης ;

Συνήθως δεν απαιτείται έλεγχος πριν τη χρήση Επείγουσας Αντισύλληψης αλλά ούτε μετά από αυτή κάποια ιατρική παρακολούθηση. Ωστόσο γυναίκες με προηγούμενο ιστορικό σαλπιγγίτιδας ή εξωμήτριας εγκυμοσύνης θα πρέπει να αναζητούν ιατρική συμβουλή αφού αμφότερες οι μέθοδοι ενέχουν μικρό κίνδυνο να προκαλέσουν εξωμήτρια κύηση.

Προστατεύει η Επείγουσα Αντισύλληψη έναντι των σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων ;

Καμία εκ των μεθόδων Επείγουσας Αντισύλληψης δεν προστατεύει έναντι των σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων.

Επηρεάζεται η γονιμότητα από την Επείγουσα Αντισύλληψη ;

Καμία από τις μεθόδους Επείγουσας Αντισύλληψης δεν επηρεάζει τη γονιμότητα της γυναίκας.