Ο όρος αντισύλληψη αναφέρεται στις μεθόδους, τις πρακτικές, τις συσκευές και τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται ώστε να αποφευχθεί εκ των προτέρων, κατά τη σεξουαλική επαφή ή και μετά από αυτή, μία ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Έτσι η απόκτηση παιδιών θα αποτελέσει μια συνειδητή απόφαση και όχι ένα τυχαίο γεγονός. Το αντισυλληπτικό αποτέλεσμα είναι παροδικό, για όσο διάστημα χρησιμοποιείται το αντισυλληπτικό μέτρο, ενώ μετά την κατάργησή του αποκαθίσταται πλήρως η γονιμότητα της γυναίκας.
Κύριες Κατηγορίες Αντισύλληψης και Τρόπος Δράσης τους
Τα αντισυλληπτικά μέτρα δρουν με διαφορετικούς μηχανισμούς ανάλογα με τον τύπο τους. Οι κύριες κατηγορίες τους και ο τρόπος που δρουν αναφέρονται ακολούθως.
- Ορμονική Αντισύλληψη (χάπια, κολπικός δακτύλιος, διαδερμικά pactch, εμφυτευόμενη ράβδος). Περιέχουν συνδυασμό ορμονών (οιστρογόνου και προγεσταγόνου) ή μόνο μια ορμόνη (προγεσταγόνο). Δρουν εμποδίζοντας κυρίως την ωορρηξία (την απελευθέρωση δηλαδή ωαρίου από τις ωοθήκες). Επίσης, παχύνουν την τραχηλική βλέννα, κάνοντάς την αδιαπέραστη για το σπέρμα αποτρέποντας έτσι την είσοδό του στην μήτρα. Τέλος κάνουν το ενδομήτριο (εσωτερική επένδυση της μήτρας) ακατάλληλο για την εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου.
- Μηχανική Αντισύλληψη / Φυσικοί Φραγμοί (ανδρικό και γυναικείο προφυλακτικό, διάφραγμα, τραχηλικές βεντούζες). Δρουν δημιουργώντας έναν φυσικό φραγμό που εμποδίζει το σπέρμα να εισέλθει στη μήτρα και να συναντήσει το ωάριο.
- Χημικοί Φραγμοί (κολπικές σπερματοκτόνες κρέμες, αφρός, σπόγγος). Δρουν δημιουργώντας ένα τοξικό περιβάλλον για το σπέρμα και επιπλέον σκοτώνουν τα σπερματοζωάρια.
- Ενδομήτριο Σπιράλ (χαλκού και ορμονικό). Αμφότερα δρουν, κυρίως, αποτρέποντας την εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου, κάνοντας ακατάλληλο το ενδομήτριο. Επιπροσθέτως στο μεν Σπιράλ Χαλκού ο χαλκός έχει και σπερματοκτόνο δράση, το δε Ορμονικό Σπιράλ παχύνει την τραχηλική βλέννα, κάνοντάς την αδιαπέραστη για το σπέρμα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί επίσης να εμποδίσει και την ωορρηξία.
- Φυσικές Μέθοδοι. Η Μέθοδος Ημερολογίου βασίζεται στον υπολογισμό των γόνιμων ημερών του κύκλου και την αποφυγή σεξουαλικής επαφής κατά τις ημέρες αυτές. Η Μέθοδος της Απόσυρσης είναι η εκσπερμάτιση εκτός του κόλπου.
Να σημειωθεί πως ΜΟΝΟ το ανδρικό προφυλακτικό προστατεύει, σε μέγιστο βαθμό (σε αρκετά μικρότερο ποσοστό και οι σπερματοκτόνες ουσίες) από τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα.
Αποτελεσματικότητα των Αντισυλληπτικών μέτρων
Αναφορικά με την αποτελεσματικότητα (αποτροπή εγκυμοσύνης) των αντισυλληπτικών μέτρων κανένα από αυτά, από μόνο του, δεν έχει ποσοστό επιτυχίας 100%. Αυτό εξαρτάται, κυρίως, από το εάν η μέθοδος εφαρμόζεται πάντα σωστά. Ωστόσο ο συνδυασμός τους αυξάνει την αποτελεσματικότητα. Έτσι:
- Υψηλή Αποτελεσματικότητα έχει το ενδομήτριο σπιράλ και η εμφυτευόμενη ράβδος (με ποσοστά αποτυχίας κάτω του 1%),
- Μέτρια Αποτελεσματικότητα έχουν τα προφυλακτικά και η ορμονική αντισύλληψη,
- Χαμηλή Αποτελεσματικότητα έχουν οι Χημικοί Φραγμοί και
- Ελάχιστη Αποτελεσματικότητα έχουν οι φυσικές μέθοδοι.
Παρενέργειες των αντισυλληπτικών μέτρων
Οι παρενέργειες των διάφορων αντισυλληπτικών μέτρων είναι σπάνιες, ήπιες, συνήθως παροδικές και διαφέρουν ανάλογα με τον τύπο της μεθόδου που επιλέγεται. Οι πιο κοινές παρενέργειες είναι:
- Πονοκέφαλοι και Ημικρανίες
- Ναυτίες και Έμετοι
- Ευαισθησία στο στήθος
- Αύξηση του Σωματικού Βάρους
- Ακανόνιστες αιμορραγίες (μικρές αιμορραγίες μεταξύ των περιόδων)
- Κράμπες κατά την περίοδο
- Περίοδοι με περισσότερο αίμα
- Αλλαγές στη διάθεση
- Μείωση της λίμπιντο
- Μείωση της αίσθησης κατά τη διάρκεια της επαφής
- Αυξημένος κίνδυνος ουρολοιμώξεων
- Αλλεργικές αντιδράσεις (σε σπάνιες περιπτώσεις κυρίως στο latex των προφυλακτικών)
- Αυξημένος κίνδυνος θρομβώσεων. Αποτελεί τη σημαντικότερη και πιο επικίνδυνη εκ των παρενεργειών. Ενδέχεται να εμφανιστεί κατά την μακροχρόνια χρήση Ορμονικών Αντισυλληπτικών (ειδικά σε γυναίκες που καπνίζουν ή έχουν οικογενειακό ιστορικό θρομβώσεων). Έτσι πριν επιχειρηθεί η χορήγηση μακροχρόνιας Ορμονικής Αντισύλληψης είναι επιβεβλημένος ο ενδελεχής έλεγχος της προδιάθεσης της γυναίκας για ανάπτυξη θρόμβων αίματος (θρομβοφιλία).
Ειδικές Κατηγορίες Αντισύλληψης
- Επείγουσα Αντισύλληψη: Είναι η αντισύλληψη ¨έκτακτης ανάγκης¨ που λαμβάνεται μετά τη σεξουαλική συνεύρεση είτε λόγω επαφής χωρίς προφύλαξη, ή ατυχήματος με το προφυλακτικό, ή παράληψης του αντισυλληπτικού χαπιού ή σε περιπτώσεις βιασμού. Διάβασε περισσότερα εδώ.
- Μόνιμη Αντισύλληψη: Σε αυτή την κατηγορία εντάσσεται η βασεκτομή, για τους άνδρες, και η απολίνωση των σαλπίγγων, για τις γυναίκες. Πρόκειται για την ανεπανόρθωτη (Στείρωση) χειρουργική διακοπή της συνέχειας (κόψιμο) των αγωγών δια των οποίων Α) στους μεν άνδρες μεταφέρεται το σπέρμα (αποτρέπεται έτσι η εκσπερμάτιση), Β) στις δε γυναίκες μεταφέρεται το ωάριο (αποτρέπεται η συνάντησή του με τα σπερματοζωάρια).
Επιλογή της Κατάλληλης μεθόδου Αντισύλληψης
Η επιλογή της κατάλληλης αντισυλληπτικής μεθόδου είναι εξατομικευμένη, εξαρτώμενη από τις προσωπικές ανάγκες και προτιμήσεις της γυναικάς ή του ζεύγους και τον τρόπο ζωής.
Ωστόσο καθώς η απόφαση επηρεάζεται επίσης και από ιατρικούς παράγοντες θα πρέπει να λαμβάνεται σε συνεννόηση με τον γυναικολόγο στα πλαίσια συμβουλευτικής ενημέρωσης για θέματα Οικογενειακού Προγραμματισμού.
Για περαιτέρω πληροφορίες ή για να κλείσετε το ραντεβού σας, καλέστε μας στα τηλέφωνα 210 6714022 & 6976007655